Boğazlıyan Tarihçesi
Devecipınar, Çalapverdi Kasabası, Yazıkışla, Yoğunhisar ve köylerindeki büyüklerden eski şehir kalıntıları Eti'ler ve Bizans İmparatorluğu zamanlarında İlçe çevrelerinde yaşanıldığı anlaşılmaktadır.
İlçenin isminin nereden geldiği konusunda kesin bilgi yoktur. Teberi tarihinde, Boğazlıyan'ın 'Barış için yaşanan' yer anlamına geldiği belirtilmektedir.
16.Yüzyılın ikinci yarısında Maraş'ta bulunan Dülkadir beyliği saraya vergi ödeyemez duruma geldiğinden, Kanuni Sultan Süleyman'a başvurarak emrinde bulunan çok sayıda Türkmen aşiretinin Bozok'a göç ettiğini, Bozok'un kendisine bağlanması halinde vergi ödemeye devam edeceğini, aksi halde buna imkan kalmadığını bildirir. Kanuni Sultan Süleyman'ın bir fermanı ile Bozok, Maraş'ta bulunan Dülkadir beyliğine bağlanır. Uzun yıllar Maraş'a bağlı bulunan Bozok'un sulak ve mümbit bir bölgesi olan Boğazlıyan'ın 1773 yılında derebeyliğini sürdüren Mustafa Bey'in çiftliği durumuna getirilir.
Bozok'un Dülkadir beyliğinden ayrılış tarihi ve Boğazlıyan'ın ne zaman ilçe haline geldiği kesin olarak bilinmemektedir.
Ancak Başbakanlık arşivindeki mühimme kayıtlarından, Boğazlıyan'ın 1807'de Bozok sancağının bir ilçesi olduğu, Enver Ziya Karal'ın Osmanlı İmparatorluğunda ilk nüfus sayımı adlı eserinde de Boğazlıyan İlçe Merkezi bu tarih de 2745 nüfusuna sahip olduğunu öğreniyoruz.
